Gluten to grupa białek, które występują w różnych produktach zbożowych (np. w ziarnach takich jak: pszenica, żyto, jęczmień). Gdzie jeszcze znajdziemy gluten? Przede wszystkim w:
- gotowych deserach,
- wyrobach garmażeryjnych,
- majonezach i musztardach,
- kawie zbożowej,
- wyrobach cukierniczych,
- makaronach pszennych i żytnich,
- chlebach: razowym i białym, bułkach i pieczywie chrupkim,
- herbatnikach, biszkoptach, sucharkach i pierniczkach.
Dzięki glutenowi możemy cieszyć się zwartymi naleśnikami, puszystymi wypiekami czy pierogami. To właśnie gluten, zawarty w mące spaja nasze danie w całość. Nadaje on spoistość, puszystość i elastyczność produktom spożywczym.
Dieta bezglutenowa polega na eliminowaniu glutenu ze spożywanych posiłków. Należy pamiętać, że ograniczając produkty, musimy zwrócić uwagę czy nasza dieta dostarcza nam wystarczającej ilości energii oraz składników odżywczych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Które posiłki będą bezpieczne kiedy musimy unikać glutenu?
Z reguły glutenu nie zawierają produkty takie jak:
- zboża: ryż biały i brązowy, kukurydza, gryka, proso, amarantus, komosa ryżowa, tapioka,
- produkty mleczne: świeże mleko, kefir, maślanka jogurt naturalny, twaróg, żółty ser,
- nieprzetworzone mięso, ryby, jaja,
- owoce i warzywa,
- orzechy i rośliny strączkowe (np. fasola, groch).
Dla kogo przeznaczona jest dieta bezglutenowa?
Przede wszystkim dla osób chorych na celiakię i cierpiących na nietolerancję glutenu.
Celiakia to choroba trzewna o podłożu autoimmunologicznym i genetycznym. Chorzy na celiakię stanowią około 1-2 % populacji. W przebiegu tej choroby dochodzi do uszkodzenia kosmyków jelitowych. Z tego powodu organizm ma problem z przyswajaniem składników odżywczych.
Natomiast w przypadku osób mających alergię na gluten objawy są podobne jak w przypadku celiakii, ale dodatkowo występują zmiany skórne. W odróżnieniu od chorych na celiakię, alergicy mają zdrową wyściółkę jelita cienkiego.
Uważa się, że gluten może być czynnikiem prowokującym przeciwciała do agresji względem własnego organizmu. Nadal nie przeprowadzono badań, które potwierdzałyby tę tezę. Obserwuje się za to poprawę stanu zdrowia po wykluczeniu glutenu u osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycę lub Hashimoto.
Dieta bezglutenowa ma także szerokie grono zwolenników wśród ludzi zdrowych, dzięki którym, paradoksalnie, zawdzięcza swoją popularność. Stosowana jest w celu redukcji masy ciała, poprawy samopoczucia, a przede wszystkim zadbania o stan zdrowia. Osoby zdrowe nie muszą rezygnować z glutenu, warto jednak wzbogacić dietę o niektóre mąki bezglutenowe np. jaglaną, gryczaną lub z ciecierzycy, gdyż zawierają znacznie więcej wartości odżywczych niż tradycyjna mąką pszenna. Produkty z oznaczeniem gluten free możemy znaleźć praktycznie w każdym sklepie, a ich ilość wciąż wzrasta. Trzeba przyznać, że dzięki modzie na dietę bezglutenową do łask wróciły zapomniane ziarna, mąki i kasze, bogate w składniki odżywcze.
