Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wiele osób jednak nie zdaje sobie sprawy na co konkretnie wpływają, w jakich procesach biorą udział, a także czym może grozić ich niedobór.
Czym są elektrolity i dlaczego zachowanie ich odpowiedniego poziomu w organizmie jest tak ważne dla zdrowia?
Bez nich nie byłoby możliwe prawidłowe funkcjonowanie, ich obecność jest wręcz niezbędna do życia. Dlatego też istotne jest niedopuszczanie do ich niedoboru.
Rola elektrolitów w organizmie
Mówiąc o elektrolitach w organizmie, skupiamy się wokół jonów sodu, potasu, wapnia, magnezu oraz jonów chlorkowych i fosforanowych. Od ich obecności w ustroju zależy gospodarka wodno-elektrolitowa, której stan równowagi zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Elektrolity wpływają na pracę serca, mózgu oraz innych organów, ale przede wszystkim utrzymują napięcie w błonach komórkowych, co umożliwia przekazywanie impulsów nerwowych.
Rodzaje elektrolitów:
Sód
Najbardziej aktywny osmotycznie składnik płynu międzykomórkowego. Sód jest głównym kationem, który uczestniczy w utrzymaniu odpowiedniego nawodnienia organizmu.
Wapń
Bierze udział w procesie przewodzenia impulsów elektrycznych w neuronach i odpowiada za jego regulację.
Magnez
Jest kluczowy dla zapewnienia prawidłowej pracy układu nerwowego i mięśniowego oraz właściwego przebiegu procesów metabolicznych.
Potas
Wspomaga utrzymanie ciśnienia krwi na odpowiednim poziomie oraz wspiera pracę serca i mięśni.
Przyczyny niedoboru elekrolitów
Nadmierna utrata elektrolitów i wody z organizmu jest bardzo niebezpieczna, zwłaszcza dla osób starszych, dzieci oraz chorych. Co zatem powoduje niedobór elektrolitów?
• intensywny wysiłek fizyczny,
• uprawianie sportu,
• biegunka lub wymioty,
• spożywanie alkoholu dzień wcześniej,
• dostarczanie zbyt małej ilości płynów,
• restrykcyjne diety,
• niektóre leki, w tym zwłaszcza moczopędne i przeczyszczające,
• infekcje z towarzyszącą im wysoką gorączką.
Objawy niedoboru elektrolitów
Niedoborom elektrolitów bardzo często towarzyszy odwodnienie, które nie zawsze jednak daje o sobie znać od razu. Do najczęstszych objawów niedoboru elektrolitów zaliczamy:
• obrzęki,
• drżenia, skurcze i bóle mięśni,
• osłabienie,
• zaburzenia rytmu serca,
• zaburzenia ciśnienia krwi,
• biegunka lub zaparcia,
• nudności,
• zawroty głowy,
• nadmierne zmęczenie,
• pogorszenie samopoczucia.
Uzupełnianie elektrolitów
Elektrolity można łatwo uzupełniać, dzięki czemu ryzyko powstania niedoboru, a tym samym pojawienia się jego groźnych dla zdrowia skutków będzie znacznie mniejsze. Przede wszystkim zaleca się regularne picie wody, w tym wody wysokozmineralizowanej, oraz soków pomidorowych, które są bogatym źródłem potasu. Warto również zadbać o dietę i uzupełnić ją o produkty zawierające sód, wapń, magnez i potas, w tym pomidory, banany, suszone morele, pestki dyni czy migdały. Z kolei podczas treningu należy sięgać po napoje izotoniczne, wzbogacone o elektrolity.
Dobrym sposobem uzupełniania elektrolitów jest też przyjmowanie suplementów. Bardzo popularne są elektrolity w saszetkach, w których znajduje się proszek do sporządzania roztworu do picia. Oprócz elektrolitów w saszetkach dostępne są także suplementy w formie tabletek musujących do rozpuszczania w wodzie.